Strandstoel

Elke zomer trekken we met het gezin naar zee. Twee weken van ijsjes eten, warme familiemomenten en kilo’s zand in de badkuip. Pret verzekerd. Doe daar nog eens een ondertussen berucht geworden verjaardagsviering bij (vraag maar aan mijn zussen en K.), en je hebt de ideale vakantie. In het strandhuisje staan twee strandstoelen. Het zijn stoelen van het ergonomische type. Even lelijk als comfortabel dus. Ik spreid mijn kleurige handdoek over het saaie grijs en neem plaats. Op dat eerste moment zit ik nog rechtop, als was het op een gewone keukenstoel. Maar dan duw ik met mijn voeten op de buis onderaan het frame en daar ga ik. Ik hel achterover en kan met mijn benen bepalen hoe plat ik lig. Meestal positioneer ik mezelf in de perfecte leeshouding, dit wil zeggen in een hoek van 120°. Nog vaker kijk ik naar onze spelende meisjes terwijl ik wat op en neer lig te schommelen. Dan lig ik daar gewoon wat te zijn.

Ik probeer al een tijdje rust te vinden in mijn hoofd en mezelf over te geven aan de situatie. Dat is niet gemakkelijk. Mijn situatie is namelijk niet van de poes. Je zou wel de dalai lama moeten zijn om rustig te blijven bij het vooruitzicht van chemo, konijnenspul en meerdere weken isolement. Mijn onrust en angst komen dus niet uit de lucht gevallen. Maar het is niet omdat ik weet waar die gevoelens vandaan komen, dat ik weet hoe ik ermee moet omgaan. Omdat ze dikwijls een loopje met me nemen, ging ik dus op zoek naar methodes om mijn gedachten en gevoelens in toom te houden. Ik vroeg hulp aan mijn psycholoog, aan mensen uit mijn omgeving en ook aan koning Google. Ik ben vastbesloten: ik wil terug baas worden over mijn hoofd.

Steeds opnieuw kwam ik uit bij mindfulness. Van mijn lieve vriendin U. heb ik het boek van Edel Maex gekregen. Van de psycholoog heb ik een site doorgekregen met mindfulnessoefeningen. Het eerste wat ik leerde was dat mijn insteek volledig verkeerd is. Ik moet mijn gedachten niet proberen in toom te houden, want dat is onmogelijk. Ik kan beter mijn gedachten laten zijn wat ze zijn. Vechten is zinloos. Je moet je gedachten laten passeren zonder meer, zo luidt het advies. Met ‘zonder meer’ bedoelen ze ‘zonder oordelen’. En zelfs als je een oordeel over je gedachten hebt, is het de bedoeling om dat oordeel er ook gewoon te laten zijn. Dat is alles. Begin maar. Een onoverkomelijke opdracht voor een iemand die rap klaarstaat met haar mening, zeker als het over zichzelf gaat.

Het heeft een tijd geduurd eer ik doorhad wat de bedoeling juist was. Zonder al te hoge verwachtingen ben ik beginnen oefenen. Eerst ging dat erg moeizaam. Ergens in het boek staat dat je het niet goed of fout kan doen. Dat vind ik dus kul. Als ik iets doe, wil ik het goed doen. Ik wil ook graag parameters die zeggen hoe goed ik het doe. En liefst van al wil ik me meten met iemand anders om er zeker van te zijn dat ik het beter doe. Maar dat telt allemaal niet in mindfulnessland. Daar gaat het niet over kunnen of niet kunnen, en al zeker niet over winnen of verliezen. Dit is nieuw voor mij. Eerlijk gezegd denk ik niet dat dit softe gedoe iets voor mij is. Maar ik blijf mezelf dwingen om ervoor open te staan. Ik wil zo voorbereid mogelijk zijn. Ik wil mijn geest wapenen voor wat mij te wachten staat. Aan mij zal het niet liggen. Ik zet alles op alles. Elke dag neem ik mezelf dus bij m’n lurven en pas ik toe wat ik in het boek van Edel Maex gelezen heb.

Eergisteren heb ik dan eindelijk het licht gezien. Voor de eerste keer heb ik een glimp opgevangen van wat mindfulness eigenlijk is. Wat voor mij de ommezwaai betekende, was de volgende ontdekking. Zet u schrap, hier komt het: elke gedachte gaat voorbij. Altijd. Dat is een absolute zekerheid en staat als een paal boven water. Meer nog, niet alleen gedachten gaan voorbij, maar gevoelens ook. Zelfs situaties. Je zou zeggen dat dit toch niet het meest revolutionaire is dat je ooit hebt gehoord. Natuurlijk gaat alles voorbij. Dat weet het kleinste kind. Het verschil is dat ik het nu ook heb beleefd. Ik heb de strandstoel in mijn hoofd gevonden. Vanuit die strandstoel kijk ik naar mijn gedachten zoals ik in de zomer naar mijn spelende meisjes kijk. Ik kijk als een buitenstaander naar wat er allemaal speelt in mijn hoofd. Er komt een gedachte, ik denk daar dan iets bij, of niets, ook goed, en daarna komt er een volgende gedachte. Je weet gewoon dat dat gaat gebeuren en je merkt het op. Zonder meer. Ik ben erin geslaagd afstand te nemen. Ik sta hier nu niet te beweren dat ik transcendente capaciteiten bezit en ik heb ook geen schizofrene ambities, maar het gevoel van afstand ten opzichte van je eigen gedachten is werkelijk verfrissend. Ik bén mijn gedachten niet, net zomin als ik mijn lijf ben. Ik ben Annelies. En ik kijk naar mijn gedachten en naar mijn lijf als een toeschouwer.

Meermaals per dag ga ik dus in mijn mentale strandstoel liggen en zie ik mijn gedachten als wolkjes voorbijdrijven. Het is bijna amusant om te zien welke gekke sprongen mijn hoofd maakt. Soms ben ik benieuwd naar wat er deze keer weer allemaal komt. Mensen die mij kennen weten dat ik absoluut niet zweverig van aard ben. Ik mag dan wel soms overenthousiast zijn, een gebrek aan nuchterheid kan je mij niet verwijten. Daarom raad ik iedereen aan om mindfulness een kans te geven. Als ik het kan, kan jij het ook. Ik daag je uit om het meteen vanavond voor het slapengaan eens te proberen. Je zal zien welke gekke sprongen jouw hoofd maakt. Uiteraard zal je eerst aan mij denken, maar al snel zullen je gedachten in hoog tempo en in alle richtingen passeren. En jij ligt daar, gewoon te kijken naar je wolkjes. Je niet druk te maken, je geen zorgen te maken, enkel te kijken. Je mag mijn strandstoel gebruiken.

x